Δευτέρα 9 Ιουνίου 2008

Η Τρίτη Δημοκρατία;

Η Τρίτη Δημοκρατία;

Δήλωση του Συμβουλίου Εκπροσώπων της FdCA για την κατάσταση στην Ιταλία. 68ο Συμβούλιο Εκπροσώπων της FdCA - Κρεμόνα, 27 Απριλίου 2008.


Η βραχύβια κυβέρνηση Πρόντι δεν επέφερε σχεδόν καμία διαφορά στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση της χώρας, που ήταν το αποτέλεσμα πέντε χρόνων λεηλασίας (από το 2001 έως το 2006) από την κυβέρνηση του «Casa delle Libertà» (1),. Στους 20 μήνες διακυβέρνησής της, οι προτεραιότητές της, που ήταν η σταθεροποίηση της οικονομίας και η εναρμόνιση της χώρας με την ευρωπαϊκή πολιτική, θεωρήθηκαν σημαντικότερες από οποιαδήποτε άλλη πολιτική, ανεξάρτητα από το πόσο αδύνατη ήταν η πολιτική της ανακατανομής του πλούτου στους εργαζόμενους ή οποιαδήποτε άλλη πολιτική που θα οδηγούσε σε βελτίωση των κοινωνικών δικαιωμάτων και των πολιτικών ελευθεριών. Μέρος της ευθύνης για την πολιτική αυτή γραμμή επιρρίπτεται στα συνεργαζόμενα με την «Unione» (2) κόμματα που αργότερα σχημάτισαν το συνασπισμό «Sinistra Arcobaleno». (3) Η εκμηδένιση του συνασπισμού αυτού στις πρόσφατες εκλογές μιλά από μόνη της.

Το Δημοκρατικό Κόμμα εξουσιάζει τώρα την πολιτική σκηνή και είναι εκλογικά σταθερό. Η ιταλική δεξιά επιβεβαίωσε την κυριαρχία της σε όλη τη χώρα, αν και η διεθνής οικονομική κατάσταση που απειλεί με παγκόσμια κρίση πρέπει να αποδειχθεί φρένο στα σχέδιά της. Η ομοσπονδία των εργοδοτών, Confindustria, χαίρεται με αυτή την κυβερνητική σταθερότητα και θα επιδιώξει τώρα να βάλει μια για πάντα ένα τέρμα στις εθνικές συμβάσεις εργασίας, γνωρίζοντας ότι μπορεί να βασιστεί στις υποχωρήσεις των γραφειοκρατικών συνδικαλιστικών ενώσεων όπως η CISL, η UIL και, ακόμη, μέρος της CGIL.

Οι κοινωνικοί αγώνες, το Κεφάλαιο και το Κράτος

Οι Αναρχικοί Κομμουνιστές θεωρούν ότι αξίζει να επαναλαμβάνεται το ότι, σε περιστάσεις όπως αυτές μετά το τέλος των εκλογών, μόνο με την ανάπτυξη των αγώνων στους εργασιακούς χώρους, στα σχολεία και στις τοπικές κοινότητες μπορούν οι κοινωνικές τάξεις, που σήμερα αποτελούν αντικείμενο εκμετάλλευσης και υποφέρουν από τη νεοφιλελεύθερη πολιτική, να αποκρούσουν τα αφεντικά και το Κεφάλαιο. Όμως η νίκη ή η ήττα των αγώνων δεν εξαρτάται από το πόσες έδρες έχει η αριστερά στο Κοινοβούλιο, αλλά σε ποιο βαθμό οι αγώνες αυτοί (δηλαδή οι οργανωμένοι, πολιτικοί και μαζικοί αγώνες) μπορούν να υπερασπίσουν και να συντηρήσουν ένα αρκετά μεγάλο περιβάλλον πολιτικής ελευθερίας στο οποίο να κινηθούν, προκειμένου να εξασφαλιστούν εκείνες οι βασικές ελευθερίες που μπορούν να επιτρέψουν στις εκμεταλλευόμενες τάξεις το πλεονέκτημα του να μεγαλώσουν και να αναπτυχθούν.

Καθημερινά, έξω από το πρόσφατα εκλεγμένο Κοινοβούλιο, συνεχίζεται η κοινωνική σύγκρουση, οργανώσεις της βάσης οργανώνουν διαμαρτυρίες και αγωνίζονται στους εργασιακούς τους χώρους και τις τοπικές τους κοινότητες, αντιτιθέμενοι στην κοινωνική και πολιτιστική υποβάθμιση που μας επιβάλλεται από το νεοφιλελευθερισμό και τις διάφορες κατασταλτικές πολιτικές, τις διαποτισμένες με το πνεύμα της ασφάλειας. Το σημερινό Κοινοβούλιο, ακριβώς όπως και το χθεσινό, είναι κατά πολύ λιγότερο αντιπροσωπευτικό της κοινωνικής αυτής σύγκρουσης και αποτελεί όλο και περισσότερο πλέον έναν χώρο συνεδριάσεων των πολιτικών κομμάτων για να επικυρώνουν τις πολιτικές επιλογές των προϊσταμένων τους. Οι κυβερνήσεις και τα Κοινοβούλια δεν ήσαν ποτέ ουδέτεροι θεσμοί, αλλά, αντίθετα, θεσμοί όπου η οικονομική και στρατιωτική εξουσία, η εξουσία του κοινωνικού ελέγχου και η εξουσία πάνω στα ΜΜΕ συγκεντρώνονται σε ένα σώμα έτσι ώστε να επιτραπεί η συνέχιση της εκμετάλλευσης. Έτσι οι όροι που είναι απαραίτητοι για την αντίσταση σ’ αυτή την καταστροφική επίθεση δεν μπορούν ποτέ να διαμορφωθούν στους διαδρόμους της εξουσίας.

Η κατάσταση στην Ιταλία και διεθνώς

Η αναρχική κομμουνιστική πολιτική οργάνωση δεν βασίζει την ανάλυσή της στα αποτελέσματα των εκλογών ως θέμα αρχής, αλλά στο πιο συγκεκριμένο σχέδιο της πραγματικής δυναμικής και, κατά συνέπεια, προκειμένου να κατανοήσει πλήρως τι συμβαίνει σήμερα στην Ιταλία, πρέπει να λάβει υπόψη της αυτά που εκτυλίσσονται αλλού στον κόσμο.

Στις περιοχές όπου ο καπιταλισμός είναι ισχυρός και αναπτυγμένος, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, οι εθνικές μορφές αστικής δημοκρατίας έχουν ήδη μεταβληθεί σε ξεπερασμένες δομές κυριαρχίας, από τη στιγμή που οι διαδικασίες της παγκοσμιοποίησης απαιτούν όλο και περισσότερο την ενίσχυση των υπερεθνικών κέντρων λήψης αποφάσεων και τη διαχείριση των οικονομικών πόρων σε ένα μακρο-περιφερειακό επίπεδο. Οτιδήποτε έχει επιτύχει η παγκοσμιοποίηση κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 χρόνων (συγκεντροποίηση της εξουσίας και του πλούτου, δημιουργία των απέραντων ηπειρωτικών εμπορικών περιοχών, νέος καταμερισμός της εργασίας μέσα σε αυτές τις περιοχές με τη μεταναστευτική ροή, ογκώδεις διεργασίες για την αποβολή του τοπικού εργατικού δυναμικού, προγραμματισμένη δημιουργία περιοχών φτώχειας, δημιουργία περιοχών που περιβάλλονται από στρατιωτικές ζώνες κ.λπ.) επιβεβαιώνει την ανάγκη για τη στρατηγική δημιουργία μιας κοινωνικής αντίστασης, σε ένα πρόσθετο τοπικό και διεθνές επίπεδο.

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι πολιτικές των εθνικών κυβερνήσεων δεν υφίστανται πλέον ή ότι δεν μπορούν να γίνουν πια αντικείμενο αντίστασης και να κατανικηθούν από την κοινωνική αντίσταση. Σημαίνει ότι εάν η αντίσταση επιδιώκει να είναι επιτυχής, θα πρέπει να αναπτυχθεί έξω και σε αντίθεση με τα αστικά κοινοβουλευτικά όργανα καθώς και σε διεθνές επίπεδο.

Έτσι, το παραδοσιακό αναρχικό κομμουνιστικό κάλεσμα για αγώνα ενάντια στο κεφάλαιο και το Κράτος (το πολιτικό πρόσωπο του κεφαλαίου) εξακολουθεί να παραμένει ένα έγκυρο κάλεσμα. Πρέπει πάντα να ευνοούμε ένα πρόσθετο θεσμικό πεδίο, γιατί μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει άμεση συμμετοχή των μαζών στον αγώνα και μόνο έτσι μπορεί να αναπτυχθεί η πολιτική τους συνείδηση.

Λοιπόν είναι αυτή η Τρίτη Δημοκρατία;

Τα πολιτικά κόμματα που κέρδισαν τις εκλογές της 13-14 Απριλίου είναι οι νικητές μιας διαμάχης που αποτελεί εξ ολοκλήρου εσωτερικό θέμα της ιταλικής αστικής τάξης. Είναι μια διαμάχη στην οποία έχουν σύρει τις τάξεις και τους τομείς αυτούς του πληθυσμού τα ενδιαφέροντα και η ιστορία των οποίων δεν έχουν καμία σχέση με την αστική τάξη, και η υποστήριξη των οποίων αποκτήθηκε με τη βοήθεια της πολιτικής και ιδεολογικής προπαγάνδας, ενσταλάζοντάς τους την πίστη ότι η αστική τάξη και οι εργαζόμενοι έχουν κοινά ενδιαφέροντα. Η θεσμική αριστερά έπαθε πανωλεθρία και πλήρωσε ακριβά την ασάφεια των δια-ταξικών της συμμαχιών των πρόσφατων χρόνων. Ενώ η εξαφάνιση της θεσμικής αριστεράς από το Κοινοβούλιο μπορεί να θεωρηθεί ήττα για το γενικό πολιτιστικό κλίμα της Ιταλίας και το κενό που προέκυψε να αποτελέσει ίσως αιτία ανησυχίας, όπως επίσης και το γεγονός ότι ακόμη και ένας τέτοιος αδύνατος εγγυητής των δημοκρατικών δικαιωμάτων όπως αυτή η αριστερά έχει πλέον εξαφανιστεί, οι επιπτώσεις θα γίνουν λιγότερο αισθητές όσον αφορά τη δυνατότητα του κινήματος βάσης να κινητοποιηθεί, και πολύ περισσότερο στην «Sinistra Arcobaleno» που προβάλει την αξίωση ότι αντιπροσωπεύει τα κινήματα ενώ ο ρόλος του είναι αυτός του διαμεσολαβητή με τους θεσμούς. Η πολιτική τάξη που το οδήγησε δεν επιβίωσε από τον εξοστρακισμό που με τόση ευκολία δέχτηκε από το Δημοκρατικό Κόμμα.

Και αν και το Δημοκρατικό Κόμμα ηττήθηκε (καμία έκπληξη γι’ αυτό), έχει ήδη επιβεβαιωθεί ως μια ισχυρή κεντρώα πολιτική δύναμη του είδους εκείνου που χρειάζεται για να μετατρέψει την Ιταλία σε μια χώρα που μπορεί καλύτερα να ανταποκριθεί στη ζήτηση των παγκόσμιων αγορών. Ενώ είναι μειονότητα στο Κοινοβούλιο, αντιπροσωπεύει και αυτό ορισμένους κοινωνικούς τομείς και ενδιαφέροντα που συμπίπτουν με αυτά του κόμματος «Popolo della Libertà», το οποίο, με τη σειρά του, θα πρέπει να λάβει υπόψη του το Δημοκρατικό Κόμμα.

Ο Μπερλουσκόνι επέστρεψε στην κυβέρνηση (χωρίς βέβαια να έχει πραγματικά φύγει) ενισχυμένος τώρα αρκετά από τη θεόσταλτη επιτυχία της Lega Nord (Λίγκα του Βορρά), ακόμη και στα εργοστάσια. Ναι, στα εργοστάσια, όπου το πνεύμα της αλληλεγγύης και των συλλογικών ταξικών συμφερόντων έχει εξοστρακιστεί από τον ατομικισμό και την απογοήτευση για τις άμεσες κατακτήσεις, όπου η πρόταση για τα ανώτατα όρια μισθών και το φορολογικό ομοσπονδιακό σύστημα υποβάλλεται στους εργαζομένους ως δια-ταξική μορφή μιας γεωγραφικά βασισμένης ανακατανομής του εισοδήματος.

Το πολιτικό τσίρκο προετοιμάζεται για μια φάρσα, όπου όλα αυτά που παίζονται είναι μια συνέχεια της παρούσας οργάνωσης της εξουσίας, με πιθανές επιπτώσεις του να μετατραπεί το πολιτικό θεσμικό παιχνίδι σε αυτήν την χώρα απλώς σε ένα αντίγραφο αυτού που παίζεται στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, απορροφώντας όλη τη ζωή από το κίνημα των Ιταλών εργαζομένων, ένα κίνημα που μέχρι τώρα ήταν ένα από τα πιο ζωτικής σημασίας, ριζοσπαστικά, εποικοδομητικά και αυθεντικά κινήματα.

Όσον αφορά εμάς, αντιμέτωποι με έναν δρόμο που έχει ξεκάθαρα σημαδευτεί σαφώς εδώ και κάποιο διάστημα (πηγαίνοντας από τον Μπερλουσκόνι στον Μπερλουσκόνι), αισθανόμαστε ενισχυμένοι και πιο βέβαιοι από ποτέ άλλοτε για την ανάγκη να αφιερώσουμε όλες μας τις δραστηριότητες στην ταξική πάλη, στην υπεράσπιση των εργαζομένων (συμπεριλαμβανομένων των επισφαλών και μεταναστών εργαζομένων), στην ανασυγκρότηση των οργανώσεών τους, έτοιμοι να υπερασπίσουμε την ελευθερία μας στην πολιτική δράση, ακόμα και αν γνωρίζουμε ότι αυτή η ελευθερία θα αντιμετωπίσει σύντομα νέα όρια.

Ο στόχος μας παραμένει αυτός της ενίσχυσης της ταξικής ενότητας με όλους εκείνους των οποίων η πολιτική και κοινωνική δραστηριότητα στοχεύει στην προώθηση, υποκίνηση και δραστηριοποίηση όλων των μορφών αυτο-οργάνωσης, επιδιώκοντας την ενοποίηση των διαφόρων αγώνων, την οικοδόμηση δικτύων και πολλαπλάσιων πόλων συλλογικής αντίστασης και αλληλεγγύης στον ευρύτερο αγώνα ενάντια στο Κεφάλαιο και το Κράτος.

68ο Συμβούλιο Εκπροσώπων της FdCA
FEDERAZIONE dei COMUNISTI ANARCHICI
(Ομοσπονδία των Κομμουνιστών Αναρχικών)


27 Απρίλη 2008


Σημειώσεις:

1.«Casa delle Libertà» («Σπίτι της Ελευθερίας»), κεντροδεξιός συνασπισμός αποτελούμενος από τα κόμματα Forza Italia, Alleanza Nazionale, Lega Nord και διάφορα άλλα χριστιανοδημοκρατικά, δημοκρατικά, σοσιαλδημοκρατικά και νεοφασιστικά κόμματα. Ανασυγκροτήθηκε στις πρόσφατες εκλογές κάτω από το όνομα «Popolo della Libertà» (PdL – «Λαός της Ελευθερίας»). Αργότερα, αυτό το χρόνο, προγραμματίζεται να συγκροτηθεί σε ενιαίο κόμμα.

2. Unione, κεντροαριστερός συνασπισμός από τους Democratici Di Sinistra (DS), Democrazia θ Libertà, Rifondazione Comunista (PRC), Federazione dei Verdi (Verdi), Partito
dei Comunisti Italiani (PdCI) και διάφορα άλλα σοσιαλδημοκρατικά, ριζικά και χριστιανοδημοκρατικά κόμματα. Η κεντρώα πλειοψηφία της Ένωσης συγχωνεύτηκε στο νέο δημοκρατικό Κόμμα πριν από τις πρόσφατες εκλογές.

3. La Sinistra - L’Arcobaleno. Αριστερός συνασπισμός που αποτελείται από τα PRC, PdCI, Verdi
και Sinistra Democratica (διάσπαση της DS).

* Ελληνική μετάφραση «ούτε θεός – ούτε αφέντης», αρχές Ιούνη 2008.


Δευτέρα 5 Μαΐου 2008

Μήνυμα για την 1η Μάη



Μήνυμα για την 1η Μάη

Για την ειρήνη, την τροφή και τη στέγαση για όλους, για σταθερή και ασφαλή εργασία Προς μια ελευθεριακή εναλλαγή

Προς ένα νέο διεθνές κίνημα των εκμεταλλευόμενων

Ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό, τον πόλεμο, ενάντια στη πείνα και τη φτώχεια

Για την ειρήνη, την τροφή και τη στέγαση για όλους, για σταθερή και ασφαλή εργασία

Προς μια ελευθεριακή εναλλαγή

Μια άγρια αντίδραση έχει εξαπολυθεί από τα Κράτη σ΄ ολόκληρο τον κόσμο ενάντια στους κοινωνικούς, εργατικούς και πολιτικούς αγώνες που διεξάγονται από τα κινήματα αντίστασης στο νεοφιλελευθερισμό, κυρίως από τα τέλη του 20ού αιώνα, με μια επακόλουθη γενική επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης για εκατομμύρια προλεταρίων οι οποίοι υποδουλώνονται όλο και περισσότερο από την καπιταλιστική εκμετάλλευση.

Σε κάθε χώρα, η πρωτοκαθεδρία του χρηματοδοτικού συστήματος ως κινητήριου μοχλού της οικονομίας, με τους θανατηφόρους κανόνες που βασίζονται στις αυξήσεις των επιτοκίων, τα σκληρά πιστωτικά μέτρα και την κοινωνική απαξίωση, προκαλεί μια σοβαρή κρίση. Τα αποτελέσματά της γίνονται αισθητά στα εκατομμύρια των οικογενειών που περιέρχονται σε περαιτέρω κατάσταση χρεοκοπίας και εξαθλίωσης και στην απώλεια των σπιτιών και της οικονομικής τους ασφάλειας. Το εργατικό δυναμικό συγκεντρώνεται σε όλο και πιο εντατικές και πιο ευέλικτες μονάδες εκμετάλλευσης προκειμένου να ο ανταγωνισμός στα πλαίσια των μακροοικονομικών περιοχών (διεύρυνση Ευρωπαϊκής ‘Ένωσης, επανασύσταση του MERCOSUR και του ASEAN, η κρίση στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου κ.λπ.). Η συγκέντρωση της παραγωγής στα διεθνή μονοπώλια (αυτοκινητοβιομηχανία, ενέργεια, τηλεπικοινωνίες, αγροχημικά/φαρμακευτικά είδη κ.λπ...) καταστρέφει τον κοινωνικό πλούτο και τις θέσεις εργασίες. Η οικονομική ανάπτυξη τείνει να δημιουργήσει ένα νευρώνα εν είδει δικτύου προνομιούχων περιοχών και σχετικών διαδρόμων του κεφαλαίου και των πρώτων υλών, γύρω από τους οποίους μπορούν να αναπτυχθούν οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό μεγάλες ενδιάμεσες περιοχές εξαθλίωσης.

Και το υπόβαθρο όλων αυτών είναι η κατάσταση ενδημικού πολέμου εκ μέρους των ΗΠΑ με στόχο τον έλεγχο του συστήματος της ιμπεριαλιστικής εξάρτησης, η αυξανόμενη χρήση του μιλιταρισμού και του εθνικισμού (και όλων των θρησκευτικών και εθνικών τους αποχρώσεων) προκειμένου να ελεγχθεί / αποσταθεροποιηθεί μια ολόκληρη περιοχή που αρχίζει από τη Μέση Ανατολή και εκτείνεται σε όλη σχεδόν την Ασία, καταστρέφοντας την αυτονομία των τοπικών εκμεταλλευόμενων τάξεων, αναγκάζοντάς τις να συνταχθούν με ένα συγκεκριμένο Κράτος, θρησκεία ή ελίτ στην οποία αυτοί εμπιστεύονται την παρούσα και μελλοντική τύχη της εκμεταλλευτικής τους πολιτικής. Σε αυτήν τη δύσκολη κατάσταση, οι κοινωνικοί, εργατικοί και πολιτικοί αγώνες του προλεταριάτου σε κάθε χώρα επιδιώκουν να αντισταθούν στις διάφορες μορφές καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και άγριας καταστολής που έχουν εξαπολύσει τα Κράτη, καθιστώντας όλο και περισσότερο εμφανές ότι αυτά που χρειαζόμαστε σήμερα είναι:

· να εξασφαλίσουμε τη συνολική ανεξαρτησία από κάθε πολιτικό και οικονομικό θεσμό (κανένα Κράτος, κυβέρνηση ή αγορά δεν ελκύουν οποιοδήποτε ενδιαφέρον για την πάλη του νεοφιλελευθερισμού)

· να απαιτήσουμε την ειρήνη, έτσι ώστε να επανεμφανιστεί το λίκνο της κοινωνίας των πολιτών που θα επιτρέψει την ανάπτυξη των αγώνων για τη χειραφέτηση των σημερινών εκμεταλλευόμενων τάξεων

· να εργαστούμε για την επανοικοδόμηση της αυτονομίας και του ρόλου των εκμεταλλευόμενων τάξεων, της υπεράσπισης και αναδημιουργίας των ελεύθερων και ανεξάρτητων οργανώσεών τους, ως όρου και αναπόφευκτου παράγοντα των αγώνων ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό και τον πόλεμο σε κάθε χώρα του κόσμου. Οι Αναρχικές Κομμουνιστικές και Ελευθεριακές Κομμουνιστικές οργανώσεις υποστηρίζουν, προωθούν και βοηθούν κάθε πρωτοβουλία που στοχεύει στην επανοικοδόμηση ενός τέτοιου μεγάλου διεθνούς κινήματος.

· ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό, καταγγέλλοντας τα εγκλήματα της εκμετάλλευσης και προωθώντας την αλληλεγγύη στις προλεταριακές οργανώσεις και τα τοπικά κινήματα που παλεύουν ενάντια στην ντόπια ή ξένη αστική επιθετικότητα · ενάντια στον πόλεμο, απαιτώντας τη σύναψη εκεχειριών, αποστρατικοποίηση και αφοπλισμό από κάθε Κράτος και εθνική ή θρησκευτική ελίτ, οι οποίες είναι ενωμένες στην περιφρόνησή τους για τη ζωή των προλεταρίων.

Ένα μεγάλο διεθνές κίνημα, η καρδιά και η βάση του οποίου θα βρίσκεται στο επίπεδο βάσης, στις κοινωνικές, εργατικές, πολιτιστικές, πολιτικές και αντιμιλιταριστικές οργανώσεις καθώς και επίσης και στη δυνατότητά τους να ενοποιούν τους αγώνες που αναπτύσσονται εθνικό και διεθνές επίπεδο.

Για το στόχο αυτό υποστηρίζουμε:

· την οριζόντια δημιουργία δικτύων, συνασπισμών και φόρουμ που εμπνέονται από την πρακτική της αυτο-οργάνωσης, της αυτο-διεύθυνσης και της άμεσης δράσης, που αντιπροσωπεύουν τη συλλογική ικανότητα δράσης ενάντια στις αντιθέσεις και τη βία του νεοφιλελευθερισμού και προωθούν τη μέγιστη πιθανή διεθνή αλληλεγγύη

· κάθε προσπάθεια συνεισφοράς / συμβολής στην ανάπτυξη του διεθνούς κινήματος του αναρχισμού της ταξικής πάλης, με την υποστήριξη των πολιτικών του δικτύων καθώς και της ικανότητάς του να εισέλθει στους μετωπικούς κοινωνικούς αγώνες, προς υποστήριξη της λαϊκής «εξουσίας», έτσι ώστε να μπορέσουμε να διαδώσουμε το αναρχικό κομμουνιστικό πρόγραμμα και να θέσουμε σε εφαρμογή την ελευθεριακή εναλλακτική λύση.

Federazione dei Comunist Anarchici – FdCA (Ιταλία)

Workers Solidarity Movement – WSM (Ιρλανδία)

Zabalaza Anarchist Communist Front – ZACF (Νότια Αφρική)


*Ελληνική μετάφραση "ούτε θεός-ούτε αφέντης".